ÇİNİCİLİK
Çini, çini çamurunun şekil verilip, tabak, vazo, kavanoz, fincan takımı vb. eşyaların üretimine dayalı bir el sanatıdır. Bir yüzü sırlı, renkli dekor ve motiflerle işlenmiş eşyalara çini, bu süsleme işine de çinicilik denir. Türk çini sanatının tarihi ilk Müslüman devletlerinden Karahanlılara kadar uzanır. Bu kertede çini sanatının bin yıldan fazla bir geçmişe sahip olduğunu söyleyebiliriz. Büyük Selçuklular ve Anadolu Selçukluları çiniyi mimari süslemelerde oldukça sık kullanmış, Osmanlı Devleti'nin kuruluşu ile birlikte çini sanatı yeni bir döneme girmiştir.
Selçuklular Dönemi'nde çini üretim merkezi Konya'nın yerini, 15. Yüzyıl'dan itibaren Kütahya, İznik, Bursa ve İstanbul gibi merkezler almıştır.
Çininin asıl malzemesi kildir. Çeşitli işlemlerden geçirilen çini hamuru şekillendirilerek kurutulur. Fırınlarda belirli derecelerde pişirilir. Soğuduktan sonra fırından çıkarılır. Desenlendirilecek olanların üzerine, şeffaf kağıtlarla çizilip, iğnelerle delinen modeller yerleştirilir. Kömür tozuyla modelin üzerinden geçilerek desen seramiğin üzerine aktarılır. Konturları belirlenen desenler boyanır. Boyalı çininin üzerine, pişince şeffaflaşan renkli veya renksiz sır çekilir. Şeffaf sır kurşundan üretilen sülyenin, kuvars ve cam kırıklarıyla öğütülerek, biraz buğday unu ve suyla karıştırılmasıyla elde edilir. Sırlandıktan sonra çini yeniden fırınlanır.
Çini ve seramik üretiminde bir çok teknik kullanılır. En basit çini tekniği sırsız seramiktir. Dekor baskı, kazıma ya da barbutin tekniğinde süsleme yapılır. Daha sonra fırınlanır. En basit sırlı teknik ise sırlı tuğladır.
Osmanlı mimarisinde çini önemli bir dekoratif unsurdur. Çini malzemesi her dönemde değişmekte ve kalitesi artmaktadır. Erken Osmanlı Devleti'nin başkenti Bursa olunca, Konya çini merkezi olmaktan çıkmaya başlar. Ana merkez 15-17. yüzyıllar arasında İznik olur. Lonca şeklinde teşkilatlanan İznik çinicileri farklı tekniklerle sanatı geliştirir. 15-18. yüzyıllarda Kütahya çininin önemli merkezlerinden biridir.
#Seramiksanatı , #çinisanatı, #çinisanatınedir
